Vrijdag negentien januari – ook wel de Griekse dag genoemd – kwam professor dr. Mark Janse naar onze school om te vertellen over zijn passie, het Cappadocisch. Nadat de Grieken samen met hem uitgebreid hadden geluncht, brak het moment waarnaar iedereen zo lang uitkeek aan. Drie uur lang woonden de geïnteresseerden zijn wonderlijke lezing over het Cappadocisch – “de vergeten taal”- bij. Zoals altijd zag Reada haar kans om deze befaamde professor te strikken voor een interview.

Wat vindt u zo leuk aan uw beroep?

Wat ik er zo leuk aan vind, is dat ik mijn hobby als beroep kan beoefenen. Al heel mijn leven ben ik dolverliefd op Grieks. Dankzij mijn job als onderzoeksprofessor aan de Universiteit Gent, heb ik de kans om veel tijd uit te trekken voor het lezen en bestuderen van het Grieks. Ik vind het lesgeven van deze prachtige taal heerlijk, want niets is leuker dan je passie en interesse te kunnen delen. Voornamelijk onderwijs ik taalkunde, een onderdeel dat de meeste studenten niet zo boeiend vinden. Ze denken: “Taalkunde, dat is grammatica, dat is abstract. Wij doen liever letterkunde, geschiedenis, mythologie of filosofie.” Als mijn lessen afgelopen zijn aan het einde van het semester, hoop ik dat toch een aantal mensen zeggen: “Die Griekse taalkunde is eigenlijk best wel prettig en interessant.” Ik trek alle registers open om uit te leggen waarom mijn vak zo boeiend is. Dat is mijn levensopdracht. Als de gemeenschap mij betaalt om Grieks te onderwijzen, wat veel mensen nutteloos vinden, dan is het minste wat ik kan doen ervoor zorgen dat mijn studenten enthousiast zijn en de liefde voor het Grieks met mij delen.

Vindt u uzelf een voorbeeld voor anderen?

Ik wil heel erg graag een voorbeeld zijn voor mijn studenten, omdat slechts enkele leerkrachten mijn leven hebben veranderd. De eerste is mijn leraar Latijn, de tweede mijn leraar Grieks en de derde de promotor van mijn doctoraat. Deze drie mensen hebben me geleerd dat je pas veeleisend kan zijn voor je studenten, als je dat ook voor jezelf bent. Zij willen pas werken voor jou, als je hen de passie meegeeft. Zo geef ik een cursus Griekse taalkunde van drie uur. Daarbovenop voorzie ik wekelijks anderhalf uur extra les, omdat ik vind dat we te weinig uren krijgen. Ik moet dit niet doen, maar ik doe dat toch om mijn leerlingen te overtuigen om tot het uiterste te gaan.

Waarom moeten klassieke talen -ondanks alle kritiek- blijven bestaan?

Ten eerste denk ik dat de kritiek vaak gebaseerd is op vooroordelen en niet op echte kennis van zaken. Sommigen zeggen: “Ik vind het niet leuk.” Oké, ik vind zelf wiskunde niet leuk, maar ik zeg daarom niet dat wiskunde afgeschaft moet worden. Dat is met andere woorden geen argument.

Ten tweede gebruiken anderen het volgende argument: “Ik heb er niets aan gehad, want ik ben ingenieur geworden.” Bij het bestuderen van klassieke talen, ben je op een volledig andere manier met een taal bezig dan met levende talen zoals Engels, Frans en Duits. Bij Grieks en Latijn ontwikkel je immers cognitieve vaardigheden.

Daarnaast vinden velen dat Grieks-Latijn elitair is. Dat is helemaal niet waar. Ze beweren ook dat die richting uitsluitend voor slimme mensen weggelegd is. Voor een pakket met zware wiskunde moet je toch ook verstandig zijn? Als je dokter of tandarts wil worden moet je een toelatingsexamen doen. Is dat niet elitair? Zij willen alleen maar de besten. Als je Grieks en Latijn laat vallen, komen er potentiële uren vrij voor wiskunde. Wat heb je dan aan het bestuderen van dode talen? Je leert problemen oplossen en hebt de beste slaagkansen. Ben je elitair als je leerlingen de kans geeft nog beter te presteren? Nee, want iemand die goed is in sport of muziek, krijgt ook speciale faciliteiten. Zij mogen hier dus in excelleren. Waarom zouden leerlingen in richtingen met Grieks en Latijn niet mogen excelleren? Pak ze die kans niet af! Het is bewezen dat het de moeite loont!

Sommige ouders verplichten hun kind Latijn of Grieks te studeren. Wat vindt u daarvan?

Ouders die dat doen, zijn ervan overtuigd dat de studie een meerwaarde biedt. Als het kind de studierichting aankan, hebben die ouders eigenlijk groot gelijk. Het is moeilijk om zelfstandig de juiste richting te kiezen wanneer je zo jong bent. Op zestienjarige leeftijd mocht ik kiezen tussen wiskunde of een extra vreemde taal. Ik koos voor het tweede omdat ik dat beter aankon en interessanter vond. Jammer genoeg bood het geen uitdaging meer, waardoor ik lui werd. Je weet nog niet in het begin of het leuk is, dat ontdek je later pas.

Uit de resultaten van onze Grote Enquête blijkt dat ouders het uiteindelijk niet zinvol vinden om Latijn te studeren. Het zou volgens hen niets bijdragen aan de toekomstperspectieven van hun kind. Kan u een verklaring geven voor dit opmerkelijk verschijnsel?

Dat komt door de druk vanuit het bedrijfsleven. Ze hopen dat de middelbare school je klaarstoomt om meteen aan een specifiek beroep te beginnen. De bedoeling van ASO is juist om iedereen een algemene vorming te geven. Zo weet minstens de helft van de achttienjarigen niet wat ze de rest van hun leven willen doen. Als je Latijn en Grieks in je pakket hebt, moet je de rest van de vakken een uur of twee uur minder doen. Dat is al een extra belasting voor je hersenen. Wat kan daar nu verkeerd aan zijn? Je houdt je opties open en kan later nog kiezen. Daarnaast leer je anders redeneren door Griekse en Latijnse teksten te analyseren. Je leert er problemen oplossen, die andere vakken niet bieden.

Waarom bent u zo geïnteresseerd in het Cappadocisch?

Van kinds af aan was ik al gefascineerd door talen die nog niet ontcijferd waren. Als student was ik ervan overtuigd geen filoloog, maar een taalkundige te zijn. Nu besef ik eigenlijk dat dat geen verschil maakt, want een filoloog is een taalkundige en omgekeerd. Vervolgens dacht ik naar de Amazone of Papoea-Nieuw-Guinea te trekken om daar in de bergen of in het oerwoud nog een stam te ontdekken. Zij zouden hoogstwaarschijnlijk nog een taal beheersen die de mensheid ontgaan was. Zo droomde ik ervan tijdelijk met hen samen te leven, maar toen ik mijn vrouw ontmoette, leek dat vooruitzicht niet meer zo aantrekkelijk. (Lacht) Ik was heel blij toen ik het Cappadocisch herontdekte: Griekenland ligt nu eenmaal dichter bij huis. Ook vind ik het leuk dat ik me met iets kan bezighouden, dat niemand anders doet.

Wie is je Griekse lievelingsauteur?

Homeros, zonder enige twijfel. Als jongetje heb ik zijn verhalen gelezen. Dat waren geen vertalingen, maar vertellingen. De avonturen van Odysseus las ik in het Grieks op vakantie. Voor we naar het strand gingen, las ik dat met de vertaling ernaast. Ook de Ilias blijft na al die eeuwen even fantastisch en fascinerend. Alles zit erin: passie, fouten maken, strijden voor de verkeerde idealen, … Hector en Achilles moeten vechten tot de dood, omdat ze eeuwige roem willen. Dat is een tijdloze scène.

Wij bedanken prof dr. Mark Janse voor zijn tijd en we bedanken mevrouw Op de Beeck, mevrouw Vastenavont en mevrouw Vandewijer voor de organisatie van deze fantastische namiddag!

 

---

geschreven door

Simon Olivier

Matthias Schegers