“Het Westen is hoognodig toe aan een nieuwe mindset. Het is te lang megalomaan, egoïstisch en zelfzeker van zijn superioriteit geweest.”

8u30, Ischgl.

Het prille winterzonnetje speelt kiekeboe met de vallei. Priemende stralen oranje luiden een nieuwe dag in. Enkele vroege vogels verlekkeren zich al op de verse sneeuw en hebben de dons al vroeg achtergelaten. De lift doet zijn dagelijkse Sisyphus-arbeid, rond en rond, oneindig ver nergens heen. De skiërs, je hebt er van alle maten en soorten, gaan de strijd aan met elkaar om de eerste of beste plaatsen in de cabine, hun comfort-zone schaamteloos in de wind slaand. Daartussen bevind ik me. Ik zie ze in dat benauwde bakje, gekneld tussen krappe botten, vrees en verlangen. Ik ben opgewekt, fris en monter, klaar om door het verse poeder te ploegen. Ik zit dan ook met een gelukzalige glimlach op mijn gezicht…

als énige. Waarom lacht niemand? Het is vakantie, het zonnetje schijnt en het leven lacht hen toe, maar dat gebaar blijkt niet wederzijds te zijn. Wat een merkwaardig tafereel. Ze lijken wel marionetten, de touwtjes doorgeknipt. Hoe diep ik ook in hun ogen zoek, er is geen sprankeltje plezier te bespeuren. Iedereen lijkt wel onverschillig op de latten te staan, alsof ze op een doodgewone maandagmorgen in de ochtendspits zitten.

Helaas is deze anekdote geen unicum, het is er een uit de duizend. Wordt de westerse mens alsmaar onverschilliger? Is sleur als een kanker die in het geniep goede cellen wegvreet en aanzwelt tot een tumor?

Het Westen is hoognodig toe aan een nieuwe mindset. Het is te lang megalomaan, egoïstisch en zelfzeker van zijn superioriteit geweest. Toch heeft het Westen nog veel te leren, al is dat moeilijk als je overstemd wordt door pretentie. Een reisje door de oosterse filosofie doet al snel het contrast inzien met de mindset van het Westen. Focus op werk en doel maakt plaats voor beleving van het moment en schoonheid. Kapitalisme is niet de boosdoener, maar wel de ongewilde kweekbodem voor onze vraatzucht. We consumeren niet enkel op materieel vlak, maar we slokken ook het leven voorbarig op. We willen alsmaar meer ervaren, maar verliezen ons initieel opzet in dat streven. Het doel heiligt de middelen, wordt wel eens onterecht gezegd. Toch zijn die middelen niet onbenullig of klaar voor de vuilnisbak. De reis is belangrijker dan de aankomst. Het op weg zijn is wanneer je schoonheid ervaart. Ja, dat is dan ook een allegorie voor het leven.

Terug naar de skipiste. Daar staat het groepje zich, na uit de lift te zijn gestrompeld,  sjouwend met latten en stokken, dood te staren op het plan van het skigebied. Ze fantaseren al over hun volgende reisweg, hun volgende escapades, de volgende lift die ze zullen aandoen. Enkelen hebben een cameraatje op hun helm staan en vinden het belangrijker goede beelden te hebben voor achteraf dan een goed zicht op het moment zelf. Naar beneden skiën en genieten van de sneeuw en het majestueuze uitzicht? Nee hoor, dat is banale bijzaak. Wie houdt zich daar nu mee bezig?

Het moet eens gedaan zijn met het primeren van juiste keuzes en perfect uitgekiende toekomstplannen. Leve het moment. Leve de afdaling. Leve de ijzige sneeuw die het gezicht striemt en de slaap wegspoelt, de sleur wegvaagt.

Wie biedt soelaas? De Japanse traditie van de theeceremonie leeft al honderden jaren rond het motto: ‘Ichi-go, Ichi-e’, letterlijk: één leven, één ontmoeting. Vrij vertaald: een once in a lifetime opportunity, als het ware een sierlijkere en traditionelere YOLO.

Een enorm krachtige gedachte is het, te beseffen dat dit eigenste moment nooit meer zal terugkomen. De vergankelijkheid van ons bestaan, het verleden en onze herinneringen ervan: daar niet het donkere en sombere van zien, maar net de schoonheid en opportuniteit ervan.

Mindfulness en Yoga zijn hier hippe toepassingen van, die pogen de westerse mens wat bewust te maken. Het carpe-diem-gedachtegoed is echter zo universeel toegankelijk, dat het aan de kant is geschoven als een cliché. De achterliggende gedachte zegt veel meer dan die twee woorden.

Hierbij een warme oproep aan jou, hem, haar, jullie en zij: haal die roze bril boven en kijk er eens door, je weet maar nooit hoe anders de wereld er zo uitziet. Zet die lach op je gezicht – het voelt initieel wat geforceerd, maar het wordt al snel een way of life – en misschien lacht iemand terug.

door Pieter Decat