Homoseksueel? Holy shit!

Op de schoolsite staat te lezen dat onze school getuigt van een christelijke geloofsovertuiging, leerlingen ethisch-religieus vormt en hen uitnodigt tot het ontwikkelen van een eigen religieuze identiteit. Het is dan maar de vraag wat er binnen deze eigen religieuze identiteit als aanvaardbaar wordt beschouwd en wat niet. Daarom confronteren we in het kader van ‘International Coming Out Day’ enkele godsdienstleerkrachten met een twistappel van de Kerk: homoseksualiteit.

Heeft u het gevoel dat u tegen uw religie ingaat als u homoseksualiteit goedkeurt?

Jeroen Hendrickx, leerkracht godsdienst derde graad: “Goedkeuren is een lastig woord.

De Kerk heeft veel stemmen en er zijn heel veel mensen met uiteenlopende meningen. Paus Franciscus zegt bijvoorbeeld dat we moeten openstaan voor mensen met een andere geaardheid, naar hen moeten luisteren en hen welkom moeten heten in de kerkgemeenschap.

Johan Bonny, bisschop van Antwerpen, heeft heel duidelijk gezegd dat in homoseksuele relaties winst zit op menselijk vlak indien de beide partners duurzaam en exclusief voor elkaar kiezen. Ook schreef hij dat als God liefde is en als twee mensen van elkaar houden, God in die relatie aanwezig moet zijn. Tegelijk blijft de Bijbelse mensleer centraal staan. In het scheppingsverhaal lezen we hoe God de mensen geschapen heeft als man en vrouw zodat zij vruchtbaar kunnen zijn. De discussie zit vaak in die vruchtbaarheid. Die maakt dat er een fundamenteel verschil is tussen homoseksuele en heteroseksuele relaties.

Ik denk dat we dat verschil moeten blijven benadrukken. Het seksuele verschil tussen man en vrouw is belangrijk, alsook de gave voor het leven. Je kan de twee soorten relaties dus niet zomaar gelijktrekken. Dat heeft overigens niets te maken met meer- of minderwaardigheid; ze zijn gewoon anders.”

Inge Stuer, leerkracht godsdienst eerste en tweede graad: “Dat is een heel lastige vraag. Ikzelf, als mens, heb hoe dan ook geen enkel probleem met homoseksualiteit. Het gaat tenslotte om twee mensen die elkaar liefhebben. Dat is de essentie. Het maakt niet uit of een man verliefd wordt op een man of op een vrouw. Je wordt verliefd op ‘de mens’ en daar draait het om. Maar er staat letterlijk in de Bijbel dat Jezus zegt dat vrouwen bij mannen horen omdat -volgens het scheppingsverhaal- de vrouw uit de man werd gemaakt en dat zij dus in feite één zijn. Dit heeft natuurlijk te maken met het huwelijk en met vruchtbaarheid (het verderzetten van onze eigen soort).  Het woord uit de Bijbel is natuurlijk de basis waar zij zich naar richt en daarin blijven zij ook -begrijpelijkerwijze-conservatief.

Maar spijtig genoeg, wordt er dus niks gezegd over de homoseksuele liefde….. De homoseksuele relatie blijft daardoor -bijbels gezien- in de kou staan en het heteroseksuele huwelijk werd een sacrament.

Mocht Jezus echter nu leven, in onze maatschappij en in een totaal andere tijdsgeest, ben ik er absoluut van overtuigd dat hij evenwel zou pleiten voor het meer aanvaarden van homoseksualiteit.  Tenslotte voelen vele homoseksuele mensen zich vandaag de dag nog steeds niet 100% aanvaard en is ‘uit de kast komen’ voor velen onder hen daarom verre van gemakkelijk. Jezus was tenslotte altijd met ‘uitgeslotenen’ bezig , met mensen die het moeilijker hadden of die niet echt meetelden.

Het tweede punt dat ik graag wens aan te halen is dat onze bisschop, monseigneur Bonny, enkele jaren geleden een open brief heeft geschreven waarin te lezen stond dat heel veel homoseksuelen, biseksuelen, transgenders… zich niet welkom voelen in de Katholieke Kerk. HIj zei hierover dat dat eigenlijk niet kan, gezien de algemene boodschap van Jezus nog altijd is dat we juist diegenen moeten opnemen die het moeilijker hebben. Dat zelfs de bisschop daar tegenin is gegaan, vind ik een fantastische tendens binnen de Kerk. Ik heb trouwens ook enorm veel geloof in de huidige paus die duidelijk voor meer openheid staat. Ik denk echter niet dat men op enkele jaren tijd zo’n grote veranderingen kan realiseren, want het gaat om heel stugge onderwerpen in het katholieke geloof die men niet zomaar wil of kàn veranderen omdat er -letterlijk- over geschreven is in de Bijbel. Traditie doorgeven hoort er gewoon bij, dat verander je jammer genoeg – niet zomaar. Maar ik zie een hele hoopgevende tendens en daar sluit ik mij volledig bij aan.  Homoseksualiteit hoort gewoon bij onze wereld en  we mogen er onze ogen niet meer voor sluiten. ”

Hans Jacobs, leerkracht godsdienst en geschiedenis eerste graad: “Helemaal niet!Ik heb nooit het gevoel gehad dat mijn eigen mens- en godsbeeld daarmee geworsteld heeft. Binnen de rooms-katholieke geloofsleer is dat wel het geval. De Kerk is naast een grootste inspiratiebron ook een van de oudste bedrijven in de wereld. Zo’n oud en groot bedrijf is als een tanker die trager dan de samenleving van koers kan veranderen omdat interne structuren snelle koerswijzigingen niet toelaten. Dat heeft voor- en nadelen.  

Hoe langer ik godsdienst geef, hoe meer ik ervaar dat de rode draad doorheen Bijbelverhalen en -teksten het zorg dragen voor elkaar is en het graag zien van iedereen. Op dat vlak zou ik, moest ik in een ander land geboren zijn, ook een hele goede protestant of boeddhist geweest zijn. Ik vind het christendom een fantastische inspiratiebron en heb het nooit aangevoeld als een probleem om niet 100 % mee te gaan in de katholieke geloofsleer.

Vaak stel ik me de vraag: ‘Wat zou Jezus doen?’ Hij was ook juist de man van de geest van de wet en niet van de letter. Binnen de Kerk, per land en per continent, zijn er grote verschillen. Je kan dus ook niet zeggen dit is nu dé Rooms-Katholieke Kerk. Van alle christelijke groeperingen zijn de katholieken op dit moment het meest tolerant voor holebi’s. Dat betekent dus dat het met de rest heel erg gesteld is, hè (lacht).

Ik heb het gevoel dat binnen abdijen en kloosters en in vele parochies heel tolerant omgesprongen wordt met holebi’s. De buitenwereld focust heel hard op de regels, maar ik denk dat de Kerk daar intern minder een probleem van maakt dan de teksten soms doen uitschijnen. De gemiddelde christen kan heel goed interpreteren en relativeren. Jezus was daar zelf een held in. De vraag is altijd: “Hoe kunnen deze teksten me helpen een beter mens te worden? Wat leren ze me?” Dat verandert natuurlijk doorheen je leven én doorheen de tijd. De teksten zijn harder dan de praktijk, zoals ons schoolreglement eigenlijk (lacht).”

We vroegen Jeroen Hendrickx en Hans Jacobs te reageren op een erg kwetsend citaat uit het Oude Testament van de Bijbel, Leviticus 20:13: “De straf op homoseksuele omgang is de dood voor beiden. Zij hebben de dood aan zichzelf te danken.”

Jeroen Hendrickx: “Toen ik theologie studeerde, zei een professor eens dat de Bijbel een ‘vreemd’ boek is. Daarmee bedoelde zij dat het een heel oud boek is. De Bijbel is ook geschreven en bewerkt door verschillende mensen en dus eigenlijk heel moeilijk om te interpreteren. Als je zo’n citaat leest, mag je dat eigenlijk niet als citaat afzonderlijk lezen. Je moet altijd kijken in welke context het citaat staat en dan moet je ook het brede verhaal van de Bijbel bekijken. De tekst is zoals die is en dat is een deel van de traditie die op die manier wordt doorgegeven. Het is dan de taak van theologen om na te gaan wat die tekst voor ons vandaag nog kan betekenen.

De manier waarop Jozua het beloofde land invalt en daar duizenden mensen afslacht, keuren wij vandaag ook niet goed. Als je daarentegen het hele verhaal leest, dan is het relaas van Jozua en Israël eigenlijk een verhaal van bevrijding, over hoe God op weg gaat met mensen en vooral met de onderdrukte mensen in het Exodusverhaal. Als je dat thema doortrekt, hoe God er is voor de kleinste mensen, voor de onderdrukte mensen, een verhaal van liefde en  barmhartigheid – wat dé rode draad is in de Bijbel – dan kun je dat gaan vertalen naar vandaag. Het citaat over homoseksualiteit staat daar, maar als we gaan kijken naar het algemene plaatje van de Bijbel en het verhaal van liefde en een God die liefde is – wat ook letterlijk in de Bijbel staat – dan kan je niet anders dan zeggen dat je ook naar homoseksuele mensen met liefde en openheid moet durven toestappen. Ook als geloofsgemeenschap. Jezus heeft trouwens zelf niets over homoseksualiteit gezegd, geen enkele uitspraak.

Hans Jacobs: “Mensen vergeten snel dat deze teksten geschreven zijn voor en in een totaal andere samenleving. Het is zoals er in de Koran een openbaring is in de Sharia. Het eerste deel is een visionair deel over hoe je als mens liefdevol moet leven. Nadien komt er een groot stuk met wetten die geschreven zijn om een samenleving in een bepaalde context te organiseren. De media focussen vooral op het tweede deel, wat heel erg jammer is voor de vele moslims die net vooral hun inspiratie halen uit de openbaring. In een landbouwsamenleving is het krijgen van veel kinderen een verzekering voor de toekomst. Dat verklaart voor mij de hardheid van deze citaten.

Moesten de schrijvers van Leviticus of Paulus vandaag de dag leven, zou zo’n uitspraak nooit meer in hen opkomen. Daar ben ik heel zeker van. Hoe oud deze teksten ook zijn, ze zitten in onze manier van leven.  De meesten onder ons vinden het normaal dat we zorgen voor de zwakkeren en mensen die in nood zijn.  Dat staat ondertussen los van of je wel of niet gelooft. Als je veel reist, merk je dat er in de wereld ook mensen zijn die dat niet normaal vinden. De christelijke visie zit in ons DNA, ook al hebben we het christendom voor een groot stuk uit onze maatschappij gebannen.

Ze maakten me ooit wijs dat Chinese of Japanse bedrijfsleiders die naar Europa kwamen twee boeken meekregen om ‘de Europeaan’ te begrijpen:  De val van het West-Romeinse Rijk en De Bijbel.  Ik verbaas me er telkens over dat vaak weinig gelovige mensen wel citaten uit de Bijbel halen, maar zelden een heel boek lezen. Uit de context komen die citaten hard en weinig verlicht over. In de context gaan deze verhalen over een maatschappijbeeld waarin liefde, huwelijkstrouw, zorg voor elkaar, gelijkwaardigheid … centraal staan. Deze citaten eruit halen om te oordelen over het katholieke geloof is als een leerling op het einde van het jaar beoordelen op zijn slechtste test.

Ik vind het goed dat je in een humaniora kennis maakt met een werk, waarvan sommige verhalen al 3000 jaar door onze voorouders worden doorgegeven. Al is het maar omdat we, als we echt in een pluralistische samenleving willen leven, kennis moeten leren maken met verschillende standpunten. En het is niet dat je de Bijbel uit je hoofd moet leren, hè. (lacht). Ik denk nu niet dat veel leerkrachten jullie Leviticus laten lezen. Wel?”


geschreven door

Jade Willaert

Marie Verhoeven


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.