Een paar weken geleden kreeg ik het volgende artikel onder mijn neus tijdens een leestest Frans: “Ma fille, mon fils est homo. Qu’est-ce que ça change?” Mijn vrienden uit een andere klas hadden mij al gewaarschuwd dat ik mij hoogstwaarschijnlijk kwaad zou gaan maken. Ik had mezelf echter voorgenomen mij niet op voorhand druk te maken, het is immers belangrijk dat homoseksualiteit geen taboe is. Dit dachten ook de leerkrachten Frans, die naar eigen zeggen de beste bedoelingen hadden: “We willen dat alle soorten relaties aan bod komen in onze lessen, niet alleen de ‘standaard’ heteroseksuele relatie.”
Toen ik de tekst echter met mijn eigen ogen zag, trilde mijn hele lichaam. Voor vele leerlingen, ook op Sint-Rita (we zouden al eens durven vergeten dat men op onze school ook wel eens van de norm afwijkt) is zichzelf graag zien zoals ze zijn nog lang geen werkelijkheid. Het is dus voor hen dat ik mijn stem laat horen, want na deze leestest zullen zij misschien nog wat langer in die veilige kast blijven en het is daar toch zo donker! Dat is jammer, want de vakgroep Frans benadrukt dat zij deze test met de beste bedoelingen hebben gegeven. Zij wilde graag met Reada in gesprek om te praten over deze toets en de aanpak in de toekomst.
Les mentalités évoluent mais aucun parent n’est prêt à devenir « parent d’homo ». Vrije vertaling: “De mentaliteit evolueert, maar geen enkele ouder is klaar om “homo-ouder” te worden.”
Bijbehorende vraag op toets: Pourquoi est-il difficile pour les parents de devenir parent d’homo?
“Indignez-vous!” is wat Stéphane Hessel zou zeggen wanneer hij zulke uitspraken voorgeschoteld kreeg. Wees verontwaardigd, beste medeleerling, stel je terecht vragen bij dit soort leesteksten en maak deze oefening niet zonder na te denken over wat je opschrijft. Hier zou de leerkracht een grotere rol in kunnen spelen. Door doordachte vragen te stellen, kan hij/zij/x aanzetten tot kritisch denken. In plaats van de vraagstelling als ‘waarom is het moeilijk voor ouders’ te verwoorden, kan de simpele toevoeging van ‘waarom is het volgens de tekst moeilijk voor ouders’ al een wereld van verschil maken. De huidige manier van bevraging impliceert immers dat de inhoud van de tekst, dé waarheid is. Dat is jammer. De tekst biedt namelijk wel de mogelijkheid tot een relevante eindconclusie te komen. De ongegronde uitspraken eruit filteren is slechts een kwestie van grondig nadenken.
Voor de nieuwsgierigen onder ons, het antwoord op deze vraag luidt: “Dès la naissance de leur enfant, ils ont imaginé sa vie. C’est dur pour eux de lâcher prise.” Dat betekent zoveel als: “Vanaf de geboorte van hun kind hebben de ouders een beeld van hoe het leven van dat kind er zal gaan uitzien. Het is moeilijk voor hen om dat los te laten.” Dit antwoord mag dan in sommige tot vele gevallen gegrond en waarheidsgetrouw zijn, er is nog steeds een verschil tussen bewustmaking en bangmaking. Is dat wat een leerling die twijfelt over zijn/haar/x geaardheid wilt horen? Waarschijnlijk niet. Is dat wat een leerling die twijfelt over zijn/haar/x geaardheid wilt overschrijven? Ongetwijfeld niet.
Laten we er eens wat cijfers bijhalen. Volgens de website van Çavaria, een beweging die opkomt voor holebi’s en transgenders, is drie tot acht procent van de bevolking homoseksueel. Laat ons uitgaan van vijf procent. Statistisch gezien gaat het dus om ongeveer 15 jongeren per jaar op Sint-Rita. De site leert ons ook dat de gemiddelde leeftijd voor een coming-out 16 à 17 jaar is. Laat dat nu juist de leeftijd zijn waarop je die eerder ongenuanceerde toets Frans voorgeschoteld krijgt. Ongeveer één leerling per klas die nadenkt over een coming-out leest: “mais aucun parent n’est prêt à devenir parent d’homo”. Daardoor zijn ze misschien helemaal niet meer “prêt à devenir” gelabeld met ‘homo’.
De quoi est-ce que les parents ont surtout peur? Vrije vertaling: Waarvoor zijn de ouders vooral bang?
Helaas wordt het er niet beter op: ik word verplicht een opsomming te maken van angsten die ouders zouden kunnen hebben wanneer hun kind uit de kast komt. Nu ziet de leerkracht dat ik zijn/haar/x tekst echt begrepen heb: 10/10 bon travail! Ziet die leerkracht ook de gevolgen voor een twijfelende holebi-leerling die zijn plekje in de kast ondertussen een 10/10 geeft? Je zou bijna hopen dat je niet goed Frans kan en niet begrijpt wat er van jou gevraagd wordt. Wanneer we het met de leerkrachten hadden over onze bezorgdheden, wisten ze ons te zeggen dat de toets is overgenomen van het online luik van Coup De Pouce. “Wij hebben voornamelijk gekeken naar of de antwoorden op de vragen te vinden waren in de tekst en hebben daarbij veel minder gelet op de inhoud hiervan.”, aldus de leerkrachten Frans.
Een derde vraag: Wat is de voornaamste reden voor jongeren om uit te komen voor hun geaardheid? Eindelijk een vraag die het stigma over omgaan met homoseksualiteit niet versterkt. Deze positieve benadering is een goed gegeven, maar door de positiviteit in deze vraag te concentreren, wordt het mama/papa/x-ik-ben-homoseksueel-moment als een tamelijk egoïstische keuze voorgesteld. Je maakt er de mensen om je heen wel ongelukkig mee, maar jijzelf hebt er baat bij. De vakgroep is van plan dit naar volgend jaar toe aan te passen. “Omwille van tijdsgebrek hebben we niet alle ‘dossiers’ zoals gewenst kunnen behandelen. We gaan ons in de toekomst op minder thema’s focussen, waardoor er ruimte vrijkomt voor een uitgebreidere omkadering.”
Afgelopen donderdag, vier mei, vierden wij de internationale dag tegen de homofobie. Die is helaas nog lang niet verdwenen. We komen haar gelukkig geleidelijk aan minder tegen, maar zij houdt zich koest om dan op onze meest kwetsbare momenten als een vervelende griep toch uit te breken. Hoe dikwijls wij onze handen ook wassen, hoe vroeg wij ook in ons bed kruipen, de griep zal ons altijd blijven vinden én raken. Laten we blijven onthouden dat haat de ziekte is en liefde het medicijn, niet andersom.
geschreven door
[tooltip tip=”Jade eet graag eiersla en kip-curry.”]Jade Willaert[/tooltip]
Zeer straffe tekst. Knap, dames!